Lịch sử công tác Tuyên giáo gắn liền với lịch sử Đảng và lịch sử dân tộc Việt Nam. Ngành Tuyên giáo là một bộ phận quan trọng trong hệ thống chính trị của Đảng cầm quyền, đã có những đóng góp to lớn vào sự nghiệp cách mạng của dân tộc Việt Nam. Lịch sử ngành Tuyên giáo có những nét tương đồng với sự hình thành và phát triển của Đảng Cộng sản Việt Nam. Trong suốt 93 năm qua, lớp lớp cán bộ công tác Tuyên giáo nối tiếp nhau xây đắp truyền thống vẻ vang của công tác Tuyên giáo của Đảng. Từ người thầy vĩ đại của dân tộc, của cách mạng Việt Nam là Chủ tịch Hồ Chí Minh, đến các bậc lãnh đạo tiền bối của Đảng, các cán bộ lão thành cách mạng và cho đến các đồng chí lãnh đạo hiện nay đều làm công tác tư tưởng trực tiếp chỉ đạo, lãnh đạo công tác tư tưởng, công tác tuyên giáo.

93 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, dân tộc Việt Nam đã trải qua những chặng đường cách mạng đầy khó khăn, gian khổ, hy sinh, lập nên những kỳ tích cả trong sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng Tổ quốc, trong đó có sự nghiệp đóng góp hết sức to lớn của đội ngũ những người làm công tác tư tưởng, công tác tuyên giáo, tuyên huấn các cấp. Trong quá trình đổi mới, công tác tư tưởng, công tác Tuyên giáo của Đảng đã góp phần quan trọng trong việc xây dựng hệ tư tưởng Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên trì con đường xã hội chủ nghĩa, bồi dưỡng những quan điểm đổi mới, tuyên truyền, phổ biến đường lối, chính sách của Đảng cho đông đảo cán bộ, đảng viên và Nhân dân, giữ vững và tăng cường sự thống nhất tư tưởng và hành động cách mạng trong Đảng và toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Thời kỳ 1930 - 1945, nhiệm vụ chủ yếu của công tác Tuyên giáo là tập trung cho việc tuyên truyền, giác ngộ, vận động và phát động quần chúng giành lại chính quyền về tay Nhân dân và đã đưa đến thắng lợi với cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945.

Thời kỳ 1945 - 1975, công tác Tuyên giáo tập trung tuyên truyền, động viên, cổ vũ cho việc huy động sức mạnh con người Việt Nam, nền văn hóa Việt Nam và truyền thống yêu nước quật cường của dân tộc theo lời kêu gọi của Bác Hồ: “Thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”; “Không có gì quý hơn độc lập tự do”. Cả dân tộc lại nhất tề đứng dậy đánh thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, viết tiếp vào trang sử hào hùng trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta bằng những mốc son chói lọi với Điện Biên “chấn động địa cầu”, với “Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử”.

Trong kháng chiến, công tác Tuyên giáo tập trung lực lượng phục vụ cho hai cuộc kháng chiến thần thánh. Đó là chuyển ý chí, quyết tâm, lòng dũng cảm, lòng yêu nước của mọi người dân Việt Nam thành sức mạnh vật chất to lớn, tạo nên những cú đấm chiến lược trong những thời điểm quyết định của chiến tranh, đánh bại ý chí xâm lược của kẻ thù, buộc chúng phải ra khỏi lãnh thổ quốc gia, giải phóng dân tộc khỏi ách thực dân xâm lược.

Đất nước hòa bình, độc lập, thống nhất, công việc tái thiết đất nước thật bộn bề. Khó khăn chồng chất khó khăn. Hậu quả của chiến tranh vô cùng lớn, tác động đến nhiều thế hệ. Nhiệm vụ của ngành Tuyên giáo lúc này là động viên Nhân dân cả nước khắc phục khó khăn, thắt lưng buộc bụng, từng bước đẩy lùi đói nghèo và lạc hậu. Sau hơn 35 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn, toàn diện và có ý nghĩa lịch sử, thay đổi đời sống mọi mặt của người dân: Kinh tế tăng trưởng ở mức tương đối cao, đời sống của nhân dân không ngừng được cải thiện, tình hình chính trị và xã hội ổn định, quan hệ đối ngoại được mở rộng và vị thế của Việt Nam ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế.

Có thể nói, công tác Tuyên giáo trong thời gian qua đã giúp cho Đảng, Nhà nước dự báo đúng tình hình và điều chỉnh đường lối chiến lược và sách lược phù hợp với thực tiễn trong những thời đoạn lịch sử khác nhau. Mở rộng dân chủ, tăng cường đối ngoại, hướng về cơ sở sát thực tiễn, công tác Tuyên giáo đã tạo thêm những kênh thông tin quan trọng. Nắm bắt thu thập thông tin, xử lý thông tin và kiến nghị biện pháp tháo gỡ khó khăn, giải quyết được những vấn đề cấp thiết đặt ra đảm bảo kịp thời, chính xác và hiệu quả.

Tình hình và bối cảnh hiện nay đang đòi hỏi người làm công tác Tuyên giáo ngoài lòng dũng cảm, tính trung thực, phải có sự nhạy cảm chính trị, kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, biết vận dụng sáng tạo gắn với thực tiễn cuộc sống; tiếp tục tuyên truyền, phổ biến để mọi cán bộ, đảng viên và Nhân dân hiểu rõ, hiểu đúng và làm theo chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; nhận thức rõ công tác Tuyên giáo phải gắn liền với công tác tổ chức, đạo đức và phong trào quần chúng cách mạng, “nói đi đôi với làm”, kết hợp “xây” và “chống”, biểu dương và phê bình; trên tư thế tiến công, kiên định mục tiêu lý tưởng, ra sức sáng tạo, hướng đến dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Kỷ niệm 93 năm Ngày truyền thống công tác Tuyên giáo của Đảng, chúng ta tự hào về những thành tựu mà các thế hệ nối tiếp nhau đã làm nên, chúng ta biết ơn những thế hệ đi trước đã xây đắp nên truyền thống vẻ vang của ngành và để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu. Kế tục sự nghiệp của thế hệ trước, cán bộ làm công tác Tuyên giáo hiện nay càng phải phấn đấu học tập, rèn luyện, nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ, năng lực, tập trung mọi tâm trí và lực lượng, thể hiện bản lĩnh chính trị, vượt qua mọi khó khăn thách thức vững bước đi lên, quyết tâm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ Tuyên giáo năm 2021. Trước mắt, tập trung mọi sức lực để tiếp tục tổ chức thực hiện có hiệu quả, rộng khắp, thiết thực và có chiều sâu Nghị quyết Ðại hội XIII của Ðảng và Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, gắn với thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Thực hiện quyết liệt cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Phát huy truyền thống vẻ vang 93 năm qua, công tác Tuyên giáo tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn nữa về mọi mặt, đặc biệt là về phương thức, hình thức tiến hành công tác tuyên giáo, phụng sự đắc lực sự nghiệp đổi mới đất nước. Huy động sức mạnh tổng hợp của toàn Đảng, toàn hệ thống chính trị, toàn xã hội làm công tác tuyên giáo. Các cấp ủy đảng và chính quyền phải thường xuyên quan tâm giải quyết những vấn đề bức xúc của xã hội đặt ra, thường xuyên chỉ đạo, định hướng dư luận xã hội. Mỗi tổ chức, mỗi đảng viên, mỗi gia đình là pháo đài trên trận địa tuyên giáo, tiếp tục viết tiếp những trang sử vàng chói lọi của ngành tuyên giáo, nâng cao trách nhiệm tự giáo dục, tự rèn luyện vì sự tiến bộ của bản thân và sự phát triển lành mạnh, vững chắc của đất nước.